Takograf; kamyon, çekici, kamyonet, otobüs, minibüs gibi araçlarda bulunan, araçların trafik içerisindeki hareketlerini denetleyen bir sistemi içinde barındıran elektronik bir cihazdır. Aracın trafik içerisindeki hareketlerinin kaydını tutar. Takograf isimli cihaz 16 ya da daha fazla sayıda yolcu taşıyan otobüs, minibüs ve midibüslerde, 3.500 ton ve üzerinde yük taşıyan tır, kamyon ve kamyonet gibi araçlarda kullanılmak zorundadır.

Takograf bu araçların kat ettiği mesafeyi, ortalama hızlarını, aracın kullanılma sürelerini, dinlenme ve mola sürelerini gerçek zamanlı olarak kaydeder. Bu cihazlarda aynı zamanda aracı kullanan sürücülerin de kimlik bilgiler mevcuttur. Bu sistemin kullanılmasındaki amaç hem sürücüleri korumak hem de trafikteki güvenliği sağlamaktır. Şöyle ki, sürücülerin araç kullanabilecekleri azami süreler kanunlarla belirlenmiştir. Bu sürelerin aşılması durumunda araç sürücüsünde yorgunluk ve uykusuzluğa bağlı olarak ortaya çıkacak dikkatsizlik hem sürücünün kendisini hem de trafiği tehlikeye atacaktır. Bu durumun oluşmasını engellemek için yolcu ve yük taşıyan araçlarda takograf kullanılması zorunlu hale getirilmiştir. Bu sürücüler 24 saat içerisinde en fazla 9 saat araç kullanabilir, haftalık sürüş süreleri en fazla 56 saat olabilir, aralıksız şekilde 4,5 saat araç kullanabilir, günlük dinlenme süreleri en az 11 saat olmalıdır. Bu ve bundan daha detaylı şekilde sınırlandırılan ve amacı trafik güvenliğini sağlamak olan sistem Avrupa Birliği standartları çerçevesinde ortaya çıkmıştır. Bir trafik kontrolü sırasında takograf hafızasında kaydolan aracın kat ettiği mesafe, aracın ortalama hızı, sürüş zamanı, sürücünün dinlenme ve mola süreleri gibi bilgiler kontrol edilir. Eğer standartları aşan bir durum varsa trafik görevlileri tarafından ceza kesilebilir.

Takograf bulundurmadığınız ya da bulundurulan tokagrafın hatalı veya bozuk olduğu durumlarda da trafik görevlileri cezai işlem uygulayabilir. Kamyon, çekici, kamyonet, otobüs ve minibüs gibi araçlarda takograf bulundurmamak, kullanmamak ya da kullanılır şekilde bulundurmamanın cezası 488 Türk Lirasıdır, bu ceza sürücülere uygulanır aynı zamanda 20 de ceza puanı vardır. Takograf cihazını bozuk imal etmek veya bozulmasına sebep olmak, bu durumdaki cihazları araçlarda kullanmanın cezası ise 7.623 Türk Lirasıdır.